Snoeien is de belangrijkste beheersmaatregel die op een boom wordt toegepast. Zowel het uiterlijk als de conditie van de boom wordt er door beïnvloed. Door op de juiste wijze te snoeien houdt men een gezonde boom, die zijn functies optimaal kan vervullen. Helaas wordt een snoeibeurt niet altijd met kennis van zaken uitgevoerd.
Hoe moet het snoeien dan gebeuren? In de vakwereld zijn de inzichten over snoeien sinds 1978 drastisch veranderd. Dit gebeurde onder andere door toedoen van de Amerikaanse onderzoeker dr. Alex L. Shigo. Deze heeft ondermeer 30 jaar onderzoek gedaan naar de verspreiding van rot in bomen en wat de invloed van snoeien hierop is. Hieruit bleek dat de zaagmethode die lange tijd gebruikelijk was (de takken glad langs de stam afzagen), voor de boom helemaal niet zo goed is.
Voor
Na
Voor
Na
Voor
Na
Het snoeien van bomen gebeurt om verschillende redenen. Voor de boom zelf is snoeien zelden noodzakelijk; het wordt meestal gedaan ten behoeve van de mens. Of en hoe een boom wordt gesnoeid, hangt samen met de soort, de functie en de standplaats. In de fruitteelt en de bosbouw wordt gesnoeid om een goed verkoopbaar produkt (fruit, hout) te krijgen. Bij stadsbomen hangt de noodzaak tot snoeien voornamelijk van de standplaats af. Soms zal het mogelijk zijn, bijvoorbeeld in een park, om de boom volgens zijn natuurlijke groeiwijze te laten ontwikkelen. Het resultaat is dan een fraaie boom, waarbij de kroon tot aan de grond kan reiken.
Meestal zal een stadsboom echter in een straat of langs een weg staan. Snoeien is dan bijvoorbeeld nodig om doorgang van verkeer mogelijk te maken of om bij gebouwen overlast door takken tegen te gaan.
In het leven van een stadsboom zijn een aantal fasen te onderscheiden, waarin snoeien nodig kan zijn. Het gaat hierbij om: Snoei op de kwekerij, Snoei bij aanplant, Begeleidingssnoei, Snoei in de oudere boom.
Wanneer bij een boom de begeleidingssnoei op een juiste wijze wordt uitgevoerd, zal na het bereiken van de gewenste takvrije stamlengte, snoeien in principe niet meer nodig zijn. Het is dan zeker geen regelmatig terugkerende beheersmaatregel meer. In gezonde, goed groeiende bomen is snoeien nooit regel, maar altijd uitzondering!
Redenen om toch in de blijvende kroon te snoeien, kunnen zijn:
In welk seizoen het beste kan worden gesnoeid, hangt van verscheidene factoren af. Een vaste snoeiperiode is er niet; in principe is snoeien het hele jaar door mogelijk, met uitzondering van tijdens het botten van de bomen in het voorjaar en het verkleuren van de bladeren in het najaar. De juiste snoeiperiode hangt voornamelijk af van het soort snoei. (Her)Knotten en inkorten van een boom wordt best in de rustperiode van de boom uitgevoerd terwijl uitlichten, opkronen en lichte reductie in de groeiperiode kan uitgevoerd worden.
In veel opzichten is de zomer de beste snoeiperiode. Het risico van inrotten van de wond is dan klein. Het actieve afgrendelingmechanisme (het afsluiten van houtvaten) werkt namelijk alleen tijdens het groeiseizoen. In het groeiseizoen zal bovendien de wond eerder beginnen te overgroeien met wondovergroeiingsweefsel en is bovendien de kans op waterlotvorming kleiner. Soorten die gevoelig zijn voor het meniezwammetje (vuur), zoals Acer, Ulmus, Tilia en Aesculus, hebben bij snoei in de zomer de minste kans op aantasting.
